Nedir?
Akciğer atardamarına vücudun başka bir yerinden pıhtı atmasına pulmoner emboli denir. Akciğer atardamarında oluşan darlık nedeni ile akciğer dolaşımı bozularak dokulara yeteri kadar oksijen götürülemez. Özellikle akciğer ana atardamarında gerçekleşen emboliler hayatı tehdit eder. Akciğere atan pıhtı genellikle bacak toplardamarlarından köken alır.
Şikayetleri nelerdir?
Ani ya da ilerleyici tarzda gelişen nefes darlığı temel şikâyettir. Göğüs ağrısı, hızlı nefes alıp verme, nefes alırken zorlanma, öksürük, kanlı balgam görülebilir. Ciddi pulmoner embolilerde tansiyon düşüklüğü ve şok tablosu gelişebilir. Anan pulmoner arterde oluşan pulmoner embolilerde ani ölüm gelişebilir
Kimler risk altındadır?
Bacak toplardamarında pıhtı bulunan kişiler, cerrahi ya da kırık sonrası hareketsiz kalanlar, yoğun bakımda takip edilen hastalar, yatalak kişiler, kanser, gebelik önemli risk faktörleridir. Obezite, doğum kontrol hapı, uzun süreli seyahat, travma sonrası da görülebilir.
Riski nedir?
Özellikle tansiyon düşüklüğü olan ve kalp fonksiyonu etkilenen hastalarda hayatı tehdit eder. Akut evreyi atlatan hastaların akciğer atardamarında kalan sekel değişiklikler efor ile nefes darlığı ve KOAH için risk oluşturur.
Tanı nasıl konulur?
Hastaneye başvuru esnasında hastanın şikayetleri ve hastada bulunan risk faktörleri pulmoner emboliyi düşündürür. Yapılan kan tahlilinde D-Dimer değerinin yüksekliği vücutta pıhtı olabileceğinin belirtisidir. Kesin tanı pulmoner BT anjiografi ile konur.
Nasıl tedavi edilir.
Klasik tedavisinde tanı konulur konulmaz oral antikoagülan dediğimiz ilaç tedavisine başlanır. İlaç tedavisi en az 6 ay devam etmelidir. Risk faktörleri devam eden kişilerde ilaç tedaviis süresi uzatılabilir.
Klinik olarak kalp büyümesine, tansiyon düşüklüğüne ve şok tablosuna sebep olan ana akciğer atardamarındaki embolilerin anjiografik yöntemle tedavisi mümkündür. Bu yöntemde kasıktan yapılan anjiografi ile akciğer astardamarındaki pıhtının içine kadar ilerlenerek pıhtı eritici ilaçlar verilir. Anjiografik yol ile tedavinin avantajı direk pıhtının içine kadar ilerlenmesi ve pıhtının içinde dülük dozda pıhtı eritici ilaç uygulanmasıdır. Bu şekilde pıhtı eritici ilaçtan kaynaklanabilecek iç organ ve beyin kanaması riski de azaltılmış olur. Anjiografik tedaviden sonra da antikoagülen tedavi uygulamasına devam edilir.
Hangi hastalarda endovasküler tedavi
Kliink olarak orta-ciddi ve ciddi pulmoner emboli gelilmesi durumunda yani tansiyon düşüklüğünün başladığı, kalbin genişlemeye başladığı durumda endovasküler tedavi önerilir.
Tedavi sonrası nüks eder mi?
Risk faktörlerinin devam ettiği bireylerde nüks riski mevcuttur. Özellikle genetik yatkınlığı olan bireylerde risk daha fazladır.
